Najwyższa Izba Kontroli ocenia negatywnie funkcjonowanie w Polsce systemu ochrony i opieki nad stanowiącymi własność Skarbu Państwa zabytkami archeologicznymi, pozyskanymi w wyniku badań związanychz realizacją inwestycji budowlanych w latach 2013-2017 (wrzesień).
Zakres i formy ochrony zabytków archeologicznych realizowane przez większość objętych kontrolą WKZ oraz muzea23 przechowujące zabytki archeologiczne, nie gwarantowały prawidłowej ochrony i opieki nad zabytkami. Miało to istotne znaczenie w kontekście corocznego wzrostuliczby wydawanych zezwoleń na prowadzenie badań archeologicznych oraz odkrywanych zabytków.
Nadzór nad funkcjonowaniem systemu ochrony zabytków archeologicznych ze strony Generalnego Konserwatora Zabytków oraz wojewodów był niewystarczający, gdyż organy te nie kontrolowały realizacji przez WKZ zadań dotyczących ochrony zabytków archeologicznych. Działania podejmowane przez skontrolowanych WKZ były nieskuteczne i nie zapewniały właściwej ochrony zabytkom archeologicznym odkrytym w związku z realizacją inwestycji budowlanych. Większość WKZ nie planowało oraz nie wykonywało, w ramach sprawowania nadzoru konserwatorskiego, kontroli w celu sprawdzenia zgodności badań archeologicznych prowadzonych przez badaczy, z ich zakresem lub warunkami określonymi w pozwoleniu naprowadzenie takich badań. Nie sprawowali również kontroli przestrzegania i stosowania przepisów dotyczących ochrony zabytków i opieki nad zabytkami przez podmioty, które przyjęły zabytki w depozyt. W konsekwencji WKZ nie posiadali pełnej wiedzy o czasie i miejscu pozyskania zabytków, ich liczbie oraz sposobie ich przekazania i miejscu przechowywania28. Nieprawidłowości stwierdzono we wszystkich WUOZ.
A teraz szczególnie bulwersujące fakty
: WKZ nie podejmowali wobec badaczy działań w celu wyegzekwowania, określonych w pozwoleniach, obowiązków przekazania im dokumentacji przebiegu badań archeologicznych (z 23% badań), inwentaryzacji polowejzabytków (27% badań) oraz pozyskanych zabytków (73%). Przekazanie w depozyt muzeum zabytków archeologicznych odkrytych podczas badań nie było poprzedzone wydaniem29 przez WKZ decyzji w tym zakresie (29%). Na podstawie dokumentacji zgromadzonej w WUOZ nie było możliwe ustalenie, czy po zakończeniu badań archeologicznych WKZ wydali decyzję o przekazaniu pozyskanych zabytków w depozyt (5%).
Przedstawiciele pięciu WKZ byli stroną przekazującą w depozyt muzeum odkryte zabytki tylko w przypadku co piątego badania archeologicznego. Ponadto WKZ nie posiadali pełnej wiedzy o przekazaniu zabytków z ponad 65% badań archeologicznych, podczas których pozyskano zabytki, gdyżzgromadzona przez nich dokumentacja nie zawierała protokolarnego potwierdzenia przekazania zabytków w depozyt, a jeśli je przekazano, to nie było możliwe ustalenie, kiedy i komu przekazano zabytki, w tym bez wydania decyzji określającej miejsce ich przechowywania.
Ponad połowa skontrolowanych muzeów przyjmowała zabytki archeologiczne bezpośrednio od firm archeologicznych bez protokolarnego udokumentowaniafaktu ich przyjęcia, pomimo że właściwy WKZ nie wydał decyzji określającej miejsce ich przechowywania. Tylko w nielicznych jednostkach, w procesie przekazania zabytków uczestniczył WKZ. Blisko 1/3 muzeów nie była w stanie określić liczby zabytków archeologicznych przyjętych w depozyt, ponieważ nie ewidencjonowała ich w księdze depozytów, a w trzech z nich wpisy w księdze depozytów
prezentowały liczbę decyzji WKZ, zamiast liczby przyjętych zabytków. W konsekwencji Sprawozdania z działalności muzeum i instytucji paramuzealnej K-02 sporządzone przez 88% muzeów, nie odzwierciedlały liczby zabytków archeologicznych przyjętych w depozyt zgodnej ze stanem
faktycznym. Ponadto w 10 muzeach nie przeprowadzono30 komisyjnej kontroli zgodności wpisów dokumentacji ewidencyjnej ze stanem faktycznym zbiorów archeologicznych przyjętych w depozyt.
Wyniki kontroli jasno wskazują, że archeolodzy pracujący na inwestycjach często działają wbrew pozwoleniom, nie dochowują obowiązków dokumentacyjnych, przekazują zabytki wbrew prawu (poza protokołem). Mozemy się tylko domyślać, ile z tych zabytków zaginęło lub wypłyneło na czarnym rynku.
Udostępniajcie ten post gdzie się da
Niech wszyscy wiedzą jak naprawdę wygląda rzeczywistość, a piekne deklaracje archeologów o ochronie wspólnego dziedzictwa to tylko puste słowa i zwykła demagogia, za którą stoją pieniądze z inwestycji
Link do pełnego raportu:
https://www.nik.gov.pl/plik/id,17992,vp,20582.pdf
Zrodlo:
https://www.facebook.com/permalink.php? ... __tn__=K-R
