Verdun (10.2025)

[Loslau]

c.d

[Loslau]

Po drugiej stronie drogi (naprzeciw L’Abri des Quatre Cheminées) znajdował się mały schron amunicyjny, będący częścią tego samego zespołu fortyfikacyjnego. Był to tzw. abri-caverne annexe – pomocniczy schron, przeznaczony głównie do magazynowania amunicji, sprzętu oraz zapasów dla żołnierzy stacjonujących w głównym schronie Czterech Kominów. Oba obiekty tworzyły wspólnie niewielki kompleks obronny i zaplecze dla pozycji w rejonie Froideterre–Thiaumont, który w 1916 roku był jedną z najbardziej zniszczonych stref bitwy pod Verdun. Dziś z tego amunicyjnego schronu zachowały się jedynie częściowo zasypane wejścia i fragmenty murów — można je dostrzec w zaroślach tuż po drugiej stronie drogi, naprzeciw głównego schronu.

[Loslau]

Batterie du Tunnel de Tavannes Niewielka bateria artyleryjska z końca XIX wieku, położona w pobliżu Fortu Tavannes, nad wlotem słynnego tunelu o tej samej nazwie. Podczas bitwy o Verdun w 1916 roku służyła głównie jako schron i magazyn dla wojsk francuskich. W jej pobliżu doszło do tragicznego pożaru w tunelu Tavannes, w którym zginęło kilkuset żołnierzy.

[Loslau]

Ouvrage de Thiaumont — jedno z najtragiczniejszych miejsc bitwy o Verdun. Niewielkie, betonowo-stalowe dzieło obronne z końca XIX wieku, wchodzące w skład pasa umocnień między Fortem Douaumont a Fortem Souville. W 1916 roku stało się areną wyjątkowo zaciętych walk — obiekt wielokrotnie przechodził z rąk do rąk, niemal całkowicie zniszczony przez nieustanne bombardowania. Niemcy zajęli go po raz pierwszy w czerwcu 1916 roku, lecz Francuzi kilkakrotnie próbowali odzyskać pozycję. Po miesiącach walk teren Thiaumont był praktycznie jednym wielkim kraterem, w którym zginęły tysiące żołnierzy po obu stronach. Dziś po fortyfikacji pozostały jedynie fragmenty ruin i kratery po pociskach, przypominające o ogromie zniszczenia.

[Loslau]

Canon d’Herméville – pozycja artyleryjska w lasach Woëvre W lesie niedaleko miejscowości Herméville-en-Woëvre, na wschód od Verdun, znajduje się stanowisko artyleryjskie z okresu I wojny światowej, znane jako Site du Canon d’Herméville. W 1915 roku Francuzi ustawili tu ciężkie działo morskie typu Canon de 14 cm Modèle 1910, przeniesione z floty i przystosowane do działań lądowych. Z platformy betonowej w lesie prowadzono ogień w kierunku niemieckich pozycji oraz linii kolejowych w dolinie Woëvre. Stanowisko obsługiwali marynarze-kanonierzy (canonniers-marins), a jego budowa i wyposażenie były typowym przykładem improwizowanej artylerii dalekiego zasięgu. W lutym 1916 roku, w przededniu ofensywy pod Verdun, pozycja została wysadzona przez Francuzów, by nie wpadła w ręce Niemców. Dziś miejsce to jest odrestaurowane i udostępnione dla zwiedzających – w 2012 roku ustawiono tu oryginalne działo tego samego typu, a całość stanowi element ścieżki historycznej.

[Loslau]

Ouvrage de Froideterre to niewielkie dzieło obronne zbudowane pod koniec XIX wieku jako część systemu twierdzy Verdun, mające na celu wzmocnienie pozycji między większymi fortami. Podczas bitwy o Verdun w 1916 roku stanowiło ważny punkt oporu, broniąc dostępu do doliny Meuse. Uzbrojone w wieżę z dwiema armatami 75 mm, kasamatę Bourges oraz dwie wieże karabinów maszynowych, skutecznie wspierało francuską obronę ogniem artyleryjskim i maszynowym. W czerwcu 1916 garnizon Froideterre, mimo silnego ostrzału i prób obejścia przez Niemców, utrzymał pozycję, co przyczyniło się do zatrzymania ofensywy w tym sektorze. Obiekt został częściowo zniszczony, a ślady ostrzału do dziś widoczne są na pancerzach wież. Po wojnie fort wyłączono z użytku, a obecnie stanowi udostępniony turystycznie punkt pamięci o bitwie pod Verdun.

[Loslau]

c.d

[Loslau]

c.d

[Loslau]

c.d

[Loslau]

c.d

[Loslau]

c.d

[Loslau]

c.d

[Loslau]

c.d

[Loslau]

Fort Douaumont.
Fort Douaumont został zbudowany w latach 1885–1913 jako największy i najnowocześniejszy fort Twierdzy Verdun. Należał do typu betonowo–stalowych fortów systemu Séré de Rivières, z rozległą siecią korytarzy, kazamat i stanowisk bojowych, osłoniętych grubą warstwą betonu i ziemi. Jego uzbrojenie obejmowało m.in. dwie wieże obrotowe z armatami kal. 155 mm i 75 mm, kilka stanowisk karabinów maszynowych oraz liczne punkty obserwacyjne. Podczas bitwy pod Verdun w 1916 roku fort odegrał kluczową rolę. Został bez walki zajęty przez Niemców 25 lutego 1916 roku, co stało się dla Francuzów ogromnym ciosem propagandowym. Przez wiele miesięcy stanowił główny punkt niemieckiej obrony i zaplecze dla wojsk walczących na froncie. Po zaciętych walkach i ciężkich bombardowaniach Francuzi odzyskali fort w październiku 1916 roku. Obecnie Fort Douaumont jest zachowany w stanie ruin, ale udostępniony do zwiedzania. Wewnątrz można zobaczyć dawne kazamaty, wieże artyleryjskie i kaplicę upamiętniającą żołnierzy obu stron poległych w jego murach. To jedno z najważniejszych miejsc pamięci bitwy o Verdun.

[Loslau]

c.d