Cmentarze na Żuławach

Miejsca dopiero co odkryte i miejsca warte odwiedzenia
ODPOWIEDZ
Awatar użytkownika
Jaskółka
Moderator
Moderator
Posty: 2580
Rejestracja: 9 gru 2012, o 16:23
Województwo: Pomorskie
Has thanked: 255 times
Been thanked: 305 times

Cmentarze na Żuławach

Post autor: Jaskółka »

W pamięci jeszcze Dzień Zaduszny. W kilka osób, pomimo deszczowej, ponurej pogody, postanowiliśmy odwiedzić największy cmentarz menonicki w Stogach na Żuławach.
„Mennonici to zwolennicy ruchu religijnego, będącego odłamem anabaptystów, który powstał na terenie Holandii w XVI w. W połowie XVI w. mennonici byli prześladowani, co skłoniło ich do emigracji, do innych państw europejskich. W tym czasie Polska należała do jednego z bardziej tolerancyjnych państw Europy, dlatego też mennonici chętnie się tu osiedlali. Zamieszkiwali oni w głównej mierze teren Żuław, gdzie na osuszonych i żyznych glebach trudnili się rolnictwem, budową kanałów wodnych oraz wiatraków holenderskich. (…)
Ze względu na dużą liczebność osadników holenderskich w osadzie powstał Dom Modlitwy, a po dziś dzień zachował się cmentarz, założony ok połowy wieku XVIII.
Jest to jeden z najpiękniejszych cmentarzy mennonickich na Żuławach, w którym na powierzchni 2,6 ha zachowało się 260 obramowań grobów pojedynczych, podwójnych oraz dziecięcych, a także 78 stel charakterystycznych dla kultury mennonickiej oraz innych w formie krzyży, tablic i tumb.
Spacerując po cmentarzu, warto zwrócić uwagę na znajdujący się po prawej stronie od wejścia cippus Abrahama Regiera, starszego gminy, który zakończony jest urną. Większość, znajdujących się tu steli zakończonych jest trójkątnym naczółkiem. Bogato zdobione w ornamenty symboliki chrześcijańskiej, które nawiązują do wiary, zmartwychwstania i życia wiecznego oraz elementy roślinne. Do dziś, z inskrypcji zamieszczonych na płycie, możemy dowiedzieć się wielu informacji o zmarłych oraz pełnionych przez nich funkcjach za życia, miejscu ich zamieszkania i liczebności rodziny. Na rewersie steli znajdował się wybrany cytat z Biblii bądź rymowanego epitafium.
Na końcu cmentarza umieszczonych zostało 5 stel pochodzących ze zlikwidowanego cmentarza w Lasowicach Wielkich.
Cippus jest to nagrobek w formie prostopadłościanu, często zwieńczony wazą lub urną, a czasem wysokim, zwężającym się ku górze obeliskiem.”
Źródło: http://pomorskie.travel/Odkrywaj-Dziedz ... alborskich
Tereny ciekawe pod względem historycznym, więc przy okazji odwiedziliśmy jeszcze inne miejsca warte poznania.
Nie masz wymaganych uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego posta.
These users thanked the author Jaskółka for the post:
barima
Rating: 5.56%
nil admirari
Awatar użytkownika
Catadero
Forumowy reporter
Forumowy reporter
Posty: 1668
Rejestracja: 29 paź 2012, o 09:35
Województwo: Wybierz

Re: Cmentarze na Żuławach

Post autor: Catadero »

O ile mennonicki cmentarz w Stogach Malborskich jest znany a co za tym idzie-utrzymany na pewnym poziomie-to mennonicki cmentarz w Fiszewie, pomimo pewnych oznak opieki (skoszone pokrzywy np.) jest zaniedbany. Wpływ na to ma z pewnością bezpośrednie sąsiedztwo sklepu spożywczego (piwa, wina, wódki oraz wisienki wszelkiego autoramentu).
Najciekawszym elementem tego cmentarza jest stela którą "zaopiekowało się " drzewo.
DSCF1804.JPG
2.jpeg
7.jpeg
8.jpeg
W całości i na swoim miejscu na całym cmentarzu jest tylko jeszcze jedna stela.
DSCF1791.JPG
Reszta...
DSCF1808.JPG
DSCF1819.JPG
DSCF1832.JPG
i całkiem niedawno rozbita tablica
DSCF1836.JPG
Są też "wykopki" ale wydaje się, że zrobione bardzo dawno temu.
DSCF1810.JPG
Po wojnie uważano mennonitów za Niemców. Ci holenderscy protestanci, reprezentujący jeden z odłamów anabaptyzmu od imienia założyciela ruchu-Menno Simmonsa-zwani mennonitami osiedlili się na polskich ziemiach dając początek tzw. kolonizacji olęderskiej. Niezwykle pracowici i skromnie żyjący dobrze zasłużyli się zwłaszcza Żuławom gdzie osuszyli olbrzymie połacie bagien i terenów podmokłych. Po rozbiorze Polski w 1772 część populacji Olędrów wyemigrowała do USA i Rosji. Pozostali szybko się zgermanizowali.
Po raz drugi musieli opuścić swoją nową ojczyznę w roku 1945 gdy nadciągała Armia Czerwona. Po włączeniu Żuław do Polski nastąpiło wysiedlanie mennonitów do Niemiec, jako uznanych za Niemców.
Pozostawili po sobie przede wszystkim cmentarze z ciekawymi nagrobkami. Groby ozdobione zupełnie inaczej niż w katolicyzmie do dzisiaj wzbudzają zainteresowanie (te, które ostały się niszczycielskiej sile barbarzyńców).

C.

cdn
Nie masz wymaganych uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego posta.
Awatar użytkownika
Catadero
Forumowy reporter
Forumowy reporter
Posty: 1668
Rejestracja: 29 paź 2012, o 09:35
Województwo: Wybierz

Re: Cmentarze na Żuławach

Post autor: Catadero »

CD

Tablice nagrobne mennonitów, stele, to kunsztownie wykonane rękodzieło. Z przodu dane o osobie pochowanej. Imię, nazwisko, daty. Czasem w ciekawy sposób podane. Z tyłu-cytat z Biblii lub epitafium-czasem rymowane-lub osobisty przekaz od Rodziny. U góry, dwustronnie umieszczony symbol. Na niektórych stelach także u dołu, na "awersie" steli. Czasem bardzo ozdobny, czasem prosty. Niektóre symbole powtarzają się na różnych nagrobkach.
Kilka przykładów poniżej.
DSCF1238.JPG
DSCF1302.JPG
DSCF1278.JPG
DSCF1799.JPG
DSCF1239.JPG
DSCF1240.JPG
DSCF1247.JPG
DSCF1276.JPG
DSCF1291.JPG
Mimo tego, że mennonici nie uznawali słuzby wojskowej znalazł się na mennonickim cmentarzu nagrobek wojaka. Brak tablic, ale wygląda na pierwszowojenny.
DSCF1312.JPG
C.

cdn
Nie masz wymaganych uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego posta.
Awatar użytkownika
Catadero
Forumowy reporter
Forumowy reporter
Posty: 1668
Rejestracja: 29 paź 2012, o 09:35
Województwo: Wybierz

Re: Cmentarze na Żuławach

Post autor: Catadero »

CD na razie nie będzie. :bezradny:

C.
barima
Porucznik
Porucznik
Posty: 716
Rejestracja: 11 lis 2013, o 12:17
Województwo: Mazowieckie
Lokalizacja: Nad Pilicą

Re: Cmentarze na Żuławach

Post autor: barima »

Szkoda :sad:
Awatar użytkownika
Jaskółka
Moderator
Moderator
Posty: 2580
Rejestracja: 9 gru 2012, o 16:23
Województwo: Pomorskie

Re: Cmentarze na Żuławach

Post autor: Jaskółka »

barima pisze:Szkoda :sad:
Będzie, ale trochę później :pozdro:
nil admirari
Awatar użytkownika
Zwierz
SIERZANT SZTABOWY
SIERZANT SZTABOWY
Posty: 188
Rejestracja: 1 wrz 2015, o 21:32
Województwo: Mazowieckie

Re: Cmentarze na Żuławach

Post autor: Zwierz »

Coś niesamowitego aż dech zapiera, czekam na więcej.
_____________________________
Mego dziadka piłą rżnęli,
Myśmy wszystko zapomnieli.
Awatar użytkownika
Catadero
Forumowy reporter
Forumowy reporter
Posty: 1668
Rejestracja: 29 paź 2012, o 09:35
Województwo: Wybierz

Re: Cmentarze na Żuławach

Post autor: Catadero »

CD :warrior:
(usiądź zanim zaczniesz czytać)

Najpierw fotka
DSCF1336.JPG
Ruchestatte
des am 9ten Decembber 1840
in Herrn Seelig entschlafen
Abraham Sudermann
von Goldschart
Er wurde geb: am 16ten Octb. 1763

Poza tym, że najpierw podano datę śmierci a potem urodzenia-nic nadzwyczajnego...
:detektyw: :detektyw: :detektyw:
* * * * * * * * * * * * * * * * * *

Abraham Leonard D Sudermann syn Abrahama Leonarda A Sudermanna i Anny Sudermann (z domu VonDyck).
Ojciec "naszego" Abrahama nie zasypiał gruszek w popiele czyli po ichniemu die Gelegenheit nicht unbenutzt lassen ;) i obdarzył go rodzeństwem. Licznym.
Helena Harder Wiebe (raczej Wiese, ale Amerykanie mogli mieć problem z odczytaniem tej litery)
Margarethe Dueck
Anna ......
Hermann
Catharina Willems
Johann
Anna Wiebe (jak wyżej)
Isaac Leonhard
Leonard
Sara V...
Maria Neustadter
Jacob.

Sam Abraham Leonard D Sudermann był dwukrotnie żonaty-z Cathariną (z d. Von Dueck) oraz z Anną (z d. von Riesen). I też die Gelegenheit nicht unbenutzt lassen :brawo:
Dzieci:
Johann Abraham
Elisabeth von Riesen
Sara Rempel
Katharina Dyck
Anna Hausknecht
Helena...
Margaretha Rempel
Abraham
Helena Penner
Maria Jantzen
Hermann
Barbara Harder
Agathe Franz
Leonhard

Przy córkach podałem nazwiska po zamążpójściu.

C.

"Szukam, szukania mi trzeba" to motto z pierwszych n-rów ODKRYWCY. :bezradny:
Szukam dalej. :detektyw: :pozdro:

C.
Nie masz wymaganych uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego posta.
Awatar użytkownika
Catadero
Forumowy reporter
Forumowy reporter
Posty: 1668
Rejestracja: 29 paź 2012, o 09:35
Województwo: Wybierz
Has thanked: 114 times
Been thanked: 352 times

Re: Cmentarze na Żuławach

Post autor: Catadero »

Stele mennonickie, zwłaszcza te starsze mają specyficzne teksty, o czym wcześniej już pisałem. Czas na przykład.
DSCF1349.JPG
"Hier ruhet
die Huelle des vernigten
Abr.Harder
von Heubuden
bis zum Hergen der
Seeligen Auferstehung.
geb. d. 12. Febr. 1767.
trat in die 1te Ehed. 13 Marz
1792 undin die 2te d. 29. Decbr. 1851.
Alt genorden 84 Jahr
10 Monat 16 Tage.
Wir hinter bliebene Kinder
und Gross Kinder betrauern
den Verlust unsers geliebten
Vater und Grossvater.

(mogą być jakieś literówki, bo słabo czytelny napis)

C.
Nie masz wymaganych uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego posta.
These users thanked the author Catadero for the post:
Yarek vel KIM
Rating: 5.56%
Awatar użytkownika
Jaskółka
Moderator
Moderator
Posty: 2580
Rejestracja: 9 gru 2012, o 16:23
Województwo: Pomorskie
Has thanked: 255 times
Been thanked: 305 times

Re: Cmentarze na Żuławach

Post autor: Jaskółka »

Kolejnym miejscem, które odwiedziliśmy były ruiny średniowiecznego kościoła w Fiszewie oraz przykościelny cmentarz.
Kościół wzniesiony w latach 1380–1400 w stylu gotyckim. Kilkakrotnie remontowany za sprawą podmokłych terenów, które to powodowały pękanie i niszczenie murów. Wieża na planie prostokąta zwieńczona była drewnianym hełmem. Ostatni remont przeprowadzono w 1913r.
Kościół zawsze był katolicki, tym bardziej ciekawostką jest zachowanie na przykościelnym cmentarzu menonickiej steli w stylu rokoko oraz pochówków ewangelickich i dwóch nagrobków rosyjskich jeńców I-wojennych.
W wejściu odnaleziono starą płytę nagrobną nieznanego właściciela miejscowych ziem.
Kościół spłonął w 1948 roku.
Nie masz wymaganych uprawnień, aby zobaczyć pliki załączone do tego posta.
These users thanked the author Jaskółka for the post:
yukon
Rating: 5.56%
nil admirari
barima
Porucznik
Porucznik
Posty: 716
Rejestracja: 11 lis 2013, o 12:17
Województwo: Mazowieckie
Lokalizacja: Nad Pilicą

Re: Cmentarze na Żuławach

Post autor: barima »

Parafia katolicka udzielała sakramentów także innowiercom, jeśli w pobliżu nie mieli własnych świątyń.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Mogiły, kurhany, pomniki”