Powstanie Styczniowe 1863-64 r.

ODPOWIEDZ
Awatar użytkownika
pablo
ST.SIERZANT-SZTABOWY
ST.SIERZANT-SZTABOWY
Posty: 205
Rejestracja: 5 lis 2012, o 08:27
Województwo: Lubelskie
Lokalizacja: Markuszów

Powstanie Styczniowe 1863-64 r.

Post autor: pablo »

Wczoraj mieliśmy 150 rocznicę wybuchu jednego z najbardziej znanych powstań w historii naszego kraju - Powstania Styczniowego.
Dla przypomnienia w wolnej chwili:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Powstanie_styczniowe

A tutaj opis jednej z potyczek powstańczych z mojego terenu - stoczonej 19 grudnia 1863 r. pod Górami k/Markuszowa:
http://www.markuszow.pl/pl,0,d45,potycz ... _roku.html
W przygotowaniu bardziej szczegółowy artykuł nt. tej potyczki :komp:
Awatar użytkownika
człowiekpiachu
Generał Dywizji
Generał Dywizji
Posty: 1633
Rejestracja: 2 lis 2012, o 15:43
Województwo: Kujawsko-Pomorskie
Lokalizacja: Roztocze.

Re: Powstanie Styczniowe 1863-64 r.

Post autor: człowiekpiachu »

To jeszcze opis innej z bitw "Pod Panasówką".
http://lublin.gazeta.pl/lublin/1,35638,4788528.html
Każdy ma prawo do własnego zdania.
Awatar użytkownika
Catadero
Forumowy reporter
Forumowy reporter
Posty: 1668
Rejestracja: 29 paź 2012, o 09:35
Województwo: Wybierz

Re: Powstanie Styczniowe 1863-64 r.

Post autor: Catadero »

Pomimo tego, że Pomorze znajdowało się pod zaborem pruskim w czasie Powstania Styczniowego 1863/64, na naszym terenie mamy także kilku powstańców. Co prawda owi powstańcy pochodzili z rejonów odległych od Trójmiasta ale chciałbym o nich wspomnieć, bo są raczej mało znani lub wcale.
Byli to uczniowie gimnazjum w Chojnicach, którzy w marcu 1864 roku przyłączyli się (lub próbowali) do powstania:
Franciszek BONIN,
Andrzej BORNE,
Kornel LIPIŃSKI,
Antoni MUCHOWSKI,
Ignacy PRZYTARSKI,
Ignacy ROGALLA (lub Rogala).
Wszyscy byli członkami działającego w szkole związku filomatów. Dotarli w okolice Nidzicy gdzie tworzył się około trzystuosobowy oddział ochotników pod dowództwem byłego pruskiego oficera-kapitana Jana Fryderyka Wandla. Nad rzeką Działdówką (odcinek rzeki Wkry) w okolicy Działdowa zostali zaatakowani przez Prusaków. Udało im się jednak przeprawić przez rzekę ale tam zaatakowali oddział Rosjanie.Siedemnastu przyszłych powstańców zginęło a 60 dostało się do niewoli. Dowódca oddziału został rozstrzelany w Mławie.
Antoni MUCHOWSKI (jego losy są chyba najbardziej znane z tej szóstki chojnickich gimnazjalistów) dostał się do rosyjskiej niewoli i został skazany na karę śmierci przez powieszenie. Wyroku nie wykonano lecz zamieniono na dożywocie na Syberii. Wcześniej otrzymał karę chłosty nahajkami. Po pięciu latach ciężkiej pracy w syberyjskiej kopalni został ułaskawiony dzięki staraniom Juliana Łaszewskiego. Jego starania zaowocowały interwencją władz Prus u Rosjan. Uwolniony Antoni Muchowski przez 11 miesięcy pieszo wracał do domu wiosną 1869 r.
Stąd udał się do Wejherowa i podjął przerwaną naukę w miejscowym liceum. Otrzymał pomoc w postaci stypendium Towarzystwa Pomocy Naukowej. Jednak działalność Muchowskiego w szkole nie ograniczyła się tylko do nauki. Już 2 kwietnia 1871 roku założył koło filomatów pod nazwą "WIEC" i przyjął pseudonim "Kropidło". Organizacja została wykryta przez dyrekcję szkoły, ale mimo to prawie trzydziestoletni licealista został dopuszczony do matury. Po maturze wstąpił do Seminarium Duchownego w Pelplinie i 18 maja 1875 roku wraz z pięcioma innymi seminarzystami otrzymał święcenia. Był duszpasterzem w Kościerzynie, potem w Okoninie (dekanat radzyński) a w Człuchowie skazany na 30 marek grzywny za czytanie cichej Mszy w Lniskach. Szykanowany przez pruskie władze brał czynny udział w wiecach i akcji wyborczej polskich posłów.
W 1892 r. objął parafię na Oksywiu-18 miejscowości i ok. 6 tysięcy mieszkańców (Gdynia była wówczas jedną z wielu wiosek wchodzących w skład oksywskiej parafii). W 30 rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego odprawił mszę żałobną z udziałem zaproszonego o. Ambrożego Wawrzyńca Lewalskiego, noszącego przydomek "kaszubski Skarga".
3 lutego 1915 roku zmarł w Szpitalu NMP w Gdańsku i pochowany został na cmentarzu przy swoim kościele. Prócz dat przy nazwisku umieszczono tylko dwa słowa-"BYŁY SYBIRAK".

Losy pozostałych gimnazjalistów uczestniczących w tym powstaniu potoczyły się różnie.
F. Bonin i A. Borne zginęli w powstaniu. K. Lipiński trafił do Działdowa gdzie był więziony potem trafił do więzienia w Poznaniu i słuch o nim zaginął. I. Przytarski powrócił na rodzinną gospodarkę w Przytarni koło Karsina. Ignacy Rogala po powstaniu wstąpił do seminarium duchownego i jako kleryk został wysłany przez Prusaków na front wojny francusko-pruskiej gdzie zachorował na tyfus i zmarł.

W 1933 roku upamiętniono udział chojnickich licealistów tablicą pamiątkową wmurowaną w auli szkoły. Po zajęciu miasta w 1939 roku Niemcy tablicę kazali zlikwidować i wyrzucić. W roku 1994 została wmurowana replika tablicy ufundowana przez międzywojennych absolwentów szkoły. Nikt się nie spodziewał, że oryginalna tablica została zakopana w piwnicy gdzie do momentu odkrycia przeleżała 70 lat. Dzisiaj, wydobyta i poddana konserwacji jest wmurowana obok repliki.

C.
ODPOWIEDZ

Wróć do „Historia do WW.”